Jesienią 2014 roku rozpoczęliśmy odkwaszanie księgozbioru Czesława Miłosza. Książki z zakresu literatury, nauk socjologicznych  i slawistyki zostały zakupione przez Bibliotekę Narodową wraz z archiwum noblisty w końcu 2012 roku. Jest ich około 10 tysięcy, w większości pochodzą z drugiej połowy XXw. i część z nich posiada dedykacje autorów lub odręczne zaznaczenia i notatki z lektury samego Miłosza. Niektóre nie wytrzymały próby intensywnego czytania…ale podjęto decyzję ,  aby działania zabezpieczające ograniczyć do minimum – dezynfekcji i odkwaszania. Książki w gorszym stanie będą zabezpieczone ochronnymi fastykulami lub pudłami. Pozostaną w takim stanie w jakim Miłosz odłożył je po czytaniu – nie tylko z podkreślonymi fragmentami tekstu, ale również z post-it’ami doklejonymi do kart….

Przypominamy opiekunom zbiorów i wielbicielom książek – – niech was NIGDY nie kusi samodzielne reperowanie kart i rozdarć – a szczególnie taśmą klejącą. Znacznie lepiej i bezpieczniej jest zachować przedarte części mapy, grafiki czy dokumentu razem, zabezpieczyć przed zagubieniem a naprawę powierzyć specjaliście od konserwacji papieru. Naprawa będzie dla konserwatora krótsza,  mniej skomplikowana i wykonana w technice bezpiecznej dla obiektu a zarazem zapewniającej długotrwały dobry efekt.

Na zdjęciach ulotka z 1922 r – naprawiona taśmą klejącą ok. 50 lat temu- widok w świetle odbitym i przechodzącym. Usunięcie kleju po taśmie klejącej, który wniknął w strukturę papieru jest procesem zabierającym nieraz kilka dni. Wymaga odpowiedniego stanowiska pracy z wyciągiem, ponieważ pracuje się z drażniącymi środkami chemicznymi. 'Naprawa’  taśmą trwająca 3 sekundy – może zniszczyć nieodwracalnie obiekt- ponieważ użycie do jej usunięcia ww drastycznych środków może rozmyć lub usunąć ważne zapisy, pieczęcie czy rysunki, naruszyć delikatne podłoże obiektu. Czasem, w związku z tym,  trzeba pojąć decyzję o pozostawieniu kleju po taśmie….na zawsze. (al)

fot: AB

Zbiory nowsze  posiadają zwykle oprawy wydawnicze. Nie zawsze są to twarde sztywne okładki. Na zdjęciu pokazujemy okładkę broszury z 1872 r. – z cienkiego papieru, bardzo nietrwałą,  z wieloma ubytkami –  – uzupełnioną masą papierniczą w odpowiednim kolorze. Po przycięciu do formatu będzie dołączona do odkwaszonego bloku kart.

Dlaczego zajmujemy się takim niedużym, nieciekawym kawałkiem papieru?

Ponieważ  okładki tego rodzaju są rzadkością, szybko ulegały uszkodzeniu i były wyrzucane a książka lub broszura – jeśli była cenna dla właściciela  – była przeoprawiana w twardą, często  bezosobową, oprawę introligatorską  (al)

fot: al