Ruszył kilkuletni program digitalizacji zbiorów Biblioteki Narodowej. Każdy zakład gromadzący zbiory typuje swoje najważniejsze i najciekawsze obiekty. Pracownia Konserwacji Masowej Arkuszy Instytutu Konserwacji Zbiorów Bibliotecznych przegląda zbiory z XIX i XX w. , wykonuje prace konserwatorskie – w mniejszym i większym zakresie, tak by było możliwe dobre zeskanowanie obiektów  lub …żeby można było w ogóle je zeskanować. Do najdelikatniejszych,  najbardziej wrażliwych na uszkodzenie obiektów należą zbiory Zakładu Dokumentów Życia Społecznego [ZDŻS]. W naszej pracowni zajmujemy się afiszami  i plakatami sprzed 1939 r. Drukowane na cienkim, maszynowym papierze, mają czasem dość duże rozmiary. Dzisiaj są bardzo kruche, pociemniałe, zwykle pękają wzdłuż miejsc wcześniejszych zagięć. Kruchość papieru powoduje powstawanie ubytków przy krawędziach i załamaniach powierzchni, wyłamywanie się fragmentów podłoża i powolne znikanie informacji.

Na zdjęciach pokazujemy stan zachowania afiszy w momencie przyjęcia do pracowni oraz stan po odkwaszeniu i uzupełnieniu masą papierniczą. Po połączeniu plakatów w całość będą one dodatkowo zalaminowane od strony odwrocia filmoplastem R. Jest to niezbędne działanie, ponieważ taki rodzaj papieru, nawet po odkwaszeniu, dalej jest kruchy i łatwo ulega uszkodzeniom mechanicznym.

[AL]

***

Projekt „Patrimonium – digitalizacja i udostępnienie polskiego dziedzictwa narodowego ze zbiorów Biblioteki Narodowej oraz Biblioteki Jagiellońskiej” realizowany jest środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa 2014-2020 oraz budżetu państwa.

Odkwaszamy też XIX-wieczną część Biblioteki Wilanowskiej. Niedawno trafił do naszej Pracowni dyplom dla o.Teodora Fortuńskiego (1776-1833) – w latach 1825-28 przeora Jasnej Góry. Dokument odbito na jedwabiu i uwierzytelniono papierową pieczęcią.  Całość naklejono , prawdopodobnie w I pol. XX w.,  na karton. Powodem było przecieranie się delikatnego jedwabiu w miejscach złożenia. Z tego też powodu obecnie tekst dokumentu lekko faluje , a ramki bordiury nie mają kątów prostych.

Zaplanowano podstawowe zabiegi konserwatorskie – po delikatnym oczyszczeniu z kurzu, odwrocie zostanie odkwaszone ręcznie preparatem Bookkeeper. Dokument posiada dopasowaną ochronną teczkę z materiałów bezkwasowych.

Przeor Fortuński należał do wielbicieli muzyki,   Józef Elsner dedykował mu hymn o św. Pawle Pierwszym Pustelniku: Ciebie, Pawle, pustyni ozdobo…. Bliskie związki Elsnera z klasztorem częstochowskim zostały potwierdzone aktem nadania Józefowi Elsnerowi tytułu konfratra Zakonu paulinów  – akt podpisał o. Teodor Fortuński, jako ówczesny prowincjał polski (1825-1831).

Ta niepozorna, pomazana książka to pierwsze francuskie wydanie z 1913r. Marcela Prousta ” W stronę Swanna”, która będzie dzisiaj [31.05.2016] wystawiona na aukcji w Sotheby  w Paryżu. Oprócz tej książki będą licytowane listy, rysunki, fotografie, fragmenty druków z korektą tego autora.

Przewidywana cena sprzedaży tego egzemplarza 20.000 – 30.000 euro  [80 000-120 000 pln].

Co widzi konserwator papieru? bibliotekarz? bibliofil? niepozorna, skromnie oprawiona w półpłótno i papier marmurkowy książka, papier nieco zakwaszony. Obcięcie bloku kart podczas oprawy przez introligatora –  przycięcie dedykacji Prousta dla Waltera Berry na górnym marginesie… w niektórych bibliotekach tak popisaną książkę  [w dodatku na stronie tytułowej! a fe!] uznano by za zdefektowaną.

No cóż, tymczasem może poszukajmy sobie czegoś tańszego…jakiś  starodruczek?

No i pilnujcie swoich niepozornych brzydkich, pożółkniętych książek z XX w. szczególnie tych z dedykacjami….