Dwa rysunki kupione przez Bibliotekę Narodową, Cyprian Kamil Norwid (1821-1883) wykonał akwarelą, piórem i tuszem na papierze maszynowym. Na początku XX wieku we lwowskiej pracowni pozłotnika i ramiarza Stefana Kucharskiego zostały oprawione w tekturowe passe-partout (ze sklejonymi częściami oprawy tj. podkładki i ramy passe-partout).

Pod koniec ubiegłego roku rysunki trafiły do konserwacji. Decyzją komisji konserwatorskiej złożonej z konserwatorów oraz opiekunów zbiorów zdecydowano, że rysunki zostaną wymontowane z opraw, poddane konserwacji a wszystkie oryginalne elementy zostaną zachowane.

W trakcie demontażu okazało się, że każdy z rysunków jest naklejony na papierową podkładkę w kolorze niebieskim, która jest naklejona na podkładkę passe-partout. Szczególnie charakterystyczny był rysunek o sygnaturze BN R.21447 (Chłop mazowiecki), w kształcie stojącego prostokąta, do którego narożników doklejone są nieregularne kawałki papieru (w kształcie trójkątów i trapezów), wystające poza kompozycję i zawierające ślady farb wodnych użytych w rysunku. Wszystkie te elementy postanowiono pozostawić i nie ingerować w kompozycję najprawdopodobniej autorską.

Rysunki były bardzo zakurzone, zabrudzone i zaplamione. Szczególnie na powierzchni rysunku o sygnaturze BN R.21448 (Wnętrze chaty rybackiej) występowały brunatne, rozległe plamy, które mocno przyciemniły warstwę malarską czyniąc kompozycję obrazu bardzo słabo widoczną. Również mocno zabrudzone i zakwaszone (pH o niskiej wartości: ok. 4-5) były papierowe podkładki i tekturowe elementy opraw.

Rysunki po oczyszczeniu zostały poddane kąpielom na stole ciśnieniowym mieszaniną etanolu i wody. Po tych zabiegach ciemne zaplamienia i zabrudzenia osłabiły się, odsłaniając w pełni rysunek kompozycji. Drobne, miejscowe pęknięcia papieru podklejono odpowiednio dobranymi kawałkami bibuły japońskiej. Rysunki odkwaszono tlenkiem magnezu w perfluoroheptanie (metoda Bookkeeper) nanosząc preparat pędzlem na powierzchnię papieru od odwrocia, uzyskując wartość pH papieru powyżej 7. Podobnie potraktowano podkładki i oryginalną oprawę.

Oryginalne passe-partout wykonane było z tektury wyprodukowanej ze ścierem drzewnym i pomimo uzyskania po odkwaszaniu wysokiej wartości pH, nie gwarantuje długoterminowego, stałego poziomu pH. Z tego powodu rysunki oprawiono w passe-partout wykonane z kartonu muzealnego z atestem PAT, przeznaczonego do długoterminowej ochrony cennych, zabytkowych papierowych zbiorów.

Oprawione rysunki wraz ze starymi passe-partout i umieszczono w opakowaniach ochronnych wykonanych w pracowni introligatorskiej BN

Szczegółowy opis zabiegów konserwatorskich zawiera dokumentacja konserwatorska.